Muur Smitsvest heet weer Gadellière

Opnieuw is een stukje van de monumentale  vesting van Menno van Coehoorn hersteld. Sinds ‘mensenheugenis’ sleet dit bastion zijn dagen als walkant van het industrieterrein langs het Smitsvestje, en raakte steeds verder in verval. Bij de recente herinrichting van het gebied met woningen werd het mogelijk om ook deze muur in ere te herstellen. Het resultaat mag er zijn.

De naamsteen Gadellière werd onthuld door wethouder Arjan van der Weegen en twee leerlingen van de bouwplaats
De naamsteen Gadellière werd onthuld door wethouder Arjan van der Weegen en twee leerlingen van de bouwplaats

Aannemer Cauwenbergh heeft de restauratie als leerlingbouwplaats uitgevoerd. Dat bleek niet eens zo gemakkelijk; veel  van de betreffende leerlingen konden tussentijds overstappen naar een reguliere baan. Precies het doel van een leerlingbouwplaats, maar nadelig voor de voortgang van het restauratieproject. Toch is het herstelde monument volgens planning opgeleverd.
Op vrijdag 4 november 2016 bleek Menno van Coehoorn himself opgestaan om het resultaat te bewonderen van het bastion wat hij in levende lijve nimmer heeft gezien. (En destijds eigenlijk niet eens in zijn ontwerp opgenomen had…) Toch toonde hij zich trots op ‘de gadellier’ zoals deze vandaag de dag weer zichtbaar is gemaakt.
Bij de restauratie zijn alle cementvoegen in de muur stukje bij beetje uitgeslepen en opnieuw gevoegd. Waar nodig zijn nieuwe stenen in de plaats van de oude of ontbrekende gekomen. Deze nieuwe stenen zijn speciaal voor dit project gebakken in eenzelfde vorm en afmeting als de oorspronkelijke.  Ook zijn muurdelen met beschermde plantensoorten zorgvuldig teruggeplaatst.

De begroeiing op de muur is bepaald geen 'overgeslagen deel, maar zijn zorgvuldig bewaarde beschermde planten
De begroeiing op de muur is bepaald geen ‘overgeslagen deel, maar zijn zorgvuldig bewaarde beschermde planten

Als klap op de vuurpijl is de originele naamsteen van Gadellière ook in de muur geplaatst. Deze steen is behouden gebleven omdat deze bij de ontmanteling van de vesting was verwerkt in de gebouwen van de in de eerste helft van de vorige eeuw daar verschijnende gebouwen van de Potas (of liever: suikerfabriek van der Linden; zie Bergen op Stoom p 145). Deze steen is, samen met een zelfde  naamsteen van de tenaille Van Dun bij de sloop van deze gebouwen gered, en toen neergelegd op de binnenplaats van het Markiezenhof. Thans is de steen van Gadellière dus weer ‘thuis’.

Vergelijkbare berichten

  • Uitgave boek over Joris van Spilbergen

    Deze zomer (2015) was het exact 400 jaar geleden dat Joris van Spilbergen de Spaanse Zuidzee Armada een gevoelige nederlaag toebracht. Later in dienst bij het machtige handelshuis van Balthasar de Moucheron maakt hij o.a. in 1601 een reis naar Ceylon en Java. Na thuiskomst verhuist hij naar Bergen op Zoom. Over deze relatief onbekende plaatsgenoot schreef Jan de Lint een boek wat 10 dec. gepresenteerd zal worden.

  • Index Waterschans en andere tijdschriften

    Tijdschrift De Waterschans kan ook via een index op de website worden doorzocht. Deze index kan ook worden gedownload, en is aanvullend op de bestaande zoekmogelijkheden.

  • Verslag van de excursie naar de Quirinuskerk

    Tijdens de stadsexcursie op zondagmorgen vertelden de inleiders over historie van de kerk, herkomst van het monumentaal meubilair en het noodzakelijke herstel dat thans gaande is om het gebouw voor verval te behoeden. Een openbaring.

  • Kerken in Brabant; Hofzaallezing 2018-III

    Het kerkelijk erfgoed in Brabant is nog best rijk, al is veel helaas verdwenen. Ook de toekomst is best zorgelijk als voor de gebouwen geen goede bestemming wordt gevonden.

  • Kaddish voor Corrie van den Boom

    Ter herdenking van de op 8 maart 2015 overleden Corrie van den Boom-Geers werd in de hofzaal Kaddish voor haar gezegd door de voorzitter van de Bredase synagoge, Philip Soesan. Deze plechtigheid ging vooraf aan een lezing over de geschiedenis van de Joodse families uit Bergen op Zoom.