Muur Smitsvest heet weer Gadellière

Opnieuw is een stukje van de monumentale  vesting van Menno van Coehoorn hersteld. Sinds ‘mensenheugenis’ sleet dit bastion zijn dagen als walkant van het industrieterrein langs het Smitsvestje, en raakte steeds verder in verval. Bij de recente herinrichting van het gebied met woningen werd het mogelijk om ook deze muur in ere te herstellen. Het resultaat mag er zijn.

De naamsteen Gadellière werd onthuld door wethouder Arjan van der Weegen en twee leerlingen van de bouwplaats
De naamsteen Gadellière werd onthuld door wethouder Arjan van der Weegen en twee leerlingen van de bouwplaats

Aannemer Cauwenbergh heeft de restauratie als leerlingbouwplaats uitgevoerd. Dat bleek niet eens zo gemakkelijk; veel  van de betreffende leerlingen konden tussentijds overstappen naar een reguliere baan. Precies het doel van een leerlingbouwplaats, maar nadelig voor de voortgang van het restauratieproject. Toch is het herstelde monument volgens planning opgeleverd.
Op vrijdag 4 november 2016 bleek Menno van Coehoorn himself opgestaan om het resultaat te bewonderen van het bastion wat hij in levende lijve nimmer heeft gezien. (En destijds eigenlijk niet eens in zijn ontwerp opgenomen had…) Toch toonde hij zich trots op ‘de gadellier’ zoals deze vandaag de dag weer zichtbaar is gemaakt.
Bij de restauratie zijn alle cementvoegen in de muur stukje bij beetje uitgeslepen en opnieuw gevoegd. Waar nodig zijn nieuwe stenen in de plaats van de oude of ontbrekende gekomen. Deze nieuwe stenen zijn speciaal voor dit project gebakken in eenzelfde vorm en afmeting als de oorspronkelijke.  Ook zijn muurdelen met beschermde plantensoorten zorgvuldig teruggeplaatst.

De begroeiing op de muur is bepaald geen 'overgeslagen deel, maar zijn zorgvuldig bewaarde beschermde planten
De begroeiing op de muur is bepaald geen ‘overgeslagen deel, maar zijn zorgvuldig bewaarde beschermde planten

Als klap op de vuurpijl is de originele naamsteen van Gadellière ook in de muur geplaatst. Deze steen is behouden gebleven omdat deze bij de ontmanteling van de vesting was verwerkt in de gebouwen van de in de eerste helft van de vorige eeuw daar verschijnende gebouwen van de Potas (of liever: suikerfabriek van der Linden; zie Bergen op Stoom p 145). Deze steen is, samen met een zelfde  naamsteen van de tenaille Van Dun bij de sloop van deze gebouwen gered, en toen neergelegd op de binnenplaats van het Markiezenhof. Thans is de steen van Gadellière dus weer ‘thuis’.

Vergelijkbare berichten

  • Ans maakte een droom waar

    „Als je me bij de oprichting van de Vrienden van de Westbrabantse Waterlinie had verteld welke mooie plannen gerealiseerd zouden worden, zou ik gezegd hebben ‘Tsja, ik droom ook weleens” aldus Ans van den Berg, voorzitter van de ‘Vrienden’ en oud-burgemeester van Bergen op Zoom.

  • Tip: Zien wij u in Kampen op 31 oktober?

    Vele media besteedden er al aandacht aan: Bergen op Zoom is samen met 3 andere gemeenten genomineerd voor de BNG Bank Erfgoedprijs 2014. (niet te verwarren met de Brabantse Stijlprijs) Wat wij allang wisten blijkt dus ook elders bekend: Bergen op Zoom onderscheidt zich door haar bovengemiddelde inzet voor behoud van haar erfgoed.

  • Lesbrief bevrijding 1944

    De werkgroep Jeugd heeft bij het boek ’80 jaar bevrijding Brabantse Wal’ een lesbrief samengesteld

  • Zilverboek: nu nog extra voordelig!

    De stichting Bergen op Zilver is inmiddels een aantal jaren bezig om de nog nagenoeg onbekende geschiedenis van de zilversmeden in en om Bergen op Zoom in kaart te brengen. Het blijkt een lacune in de actuele geschiedschrijving. Inmiddels zijn maar liefst 362 zilversmeden gevonden in allerlei archieven, waarvan 295 werkten in Bergen op Zoom, 18…

  • Kerkbrand: een flashback

    De brand in Parijs, waarbij de Notre Dame in vlammen opging, roept voor Bergenaren de herinnering op aan 10 april 1972, toen de Gertrudiskerk hetzelfde lot onderging

  • Stadsexcursie: Een historische kroegentocht

    Bij het onderzoek voor zijn boek ‘Bergen op Stap’ heeft Henk Franken een encyclopedische kennis van de Bergse horeca bijeengebracht. Met gemak weet hij een stadsexcursie van begin tot eind boeiend te vullen. Een openbaring voor Bergenaren, en een klein tipje van wat met het boek in november te verwachten is.