Muur Smitsvest heet weer Gadellière

Opnieuw is een stukje van de monumentale  vesting van Menno van Coehoorn hersteld. Sinds ‘mensenheugenis’ sleet dit bastion zijn dagen als walkant van het industrieterrein langs het Smitsvestje, en raakte steeds verder in verval. Bij de recente herinrichting van het gebied met woningen werd het mogelijk om ook deze muur in ere te herstellen. Het resultaat mag er zijn.

De naamsteen Gadellière werd onthuld door wethouder Arjan van der Weegen en twee leerlingen van de bouwplaats
De naamsteen Gadellière werd onthuld door wethouder Arjan van der Weegen en twee leerlingen van de bouwplaats

Aannemer Cauwenbergh heeft de restauratie als leerlingbouwplaats uitgevoerd. Dat bleek niet eens zo gemakkelijk; veel  van de betreffende leerlingen konden tussentijds overstappen naar een reguliere baan. Precies het doel van een leerlingbouwplaats, maar nadelig voor de voortgang van het restauratieproject. Toch is het herstelde monument volgens planning opgeleverd.
Op vrijdag 4 november 2016 bleek Menno van Coehoorn himself opgestaan om het resultaat te bewonderen van het bastion wat hij in levende lijve nimmer heeft gezien. (En destijds eigenlijk niet eens in zijn ontwerp opgenomen had…) Toch toonde hij zich trots op ‘de gadellier’ zoals deze vandaag de dag weer zichtbaar is gemaakt.
Bij de restauratie zijn alle cementvoegen in de muur stukje bij beetje uitgeslepen en opnieuw gevoegd. Waar nodig zijn nieuwe stenen in de plaats van de oude of ontbrekende gekomen. Deze nieuwe stenen zijn speciaal voor dit project gebakken in eenzelfde vorm en afmeting als de oorspronkelijke.  Ook zijn muurdelen met beschermde plantensoorten zorgvuldig teruggeplaatst.

De begroeiing op de muur is bepaald geen 'overgeslagen deel, maar zijn zorgvuldig bewaarde beschermde planten
De begroeiing op de muur is bepaald geen ‘overgeslagen deel, maar zijn zorgvuldig bewaarde beschermde planten

Als klap op de vuurpijl is de originele naamsteen van Gadellière ook in de muur geplaatst. Deze steen is behouden gebleven omdat deze bij de ontmanteling van de vesting was verwerkt in de gebouwen van de in de eerste helft van de vorige eeuw daar verschijnende gebouwen van de Potas (of liever: suikerfabriek van der Linden; zie Bergen op Stoom p 145). Deze steen is, samen met een zelfde  naamsteen van de tenaille Van Dun bij de sloop van deze gebouwen gered, en toen neergelegd op de binnenplaats van het Markiezenhof. Thans is de steen van Gadellière dus weer ‘thuis’.

Vergelijkbare berichten

  • Stadsexcursie: Een historische kroegentocht

    Bij het onderzoek voor zijn boek ‘Bergen op Stap’ heeft Henk Franken een encyclopedische kennis van de Bergse horeca bijeengebracht. Met gemak weet hij een stadsexcursie van begin tot eind boeiend te vullen. Een openbaring voor Bergenaren, en een klein tipje van wat met het boek in november te verwachten is.

  • Oud voorzitter Bert van der Stoel overleden

    Recent is ons weer een prominent lid van de Bergse samenleving ontvallen. Naast vele andere functies was Bert in de jaren ’80 voorzitter van de Geschiedkundige Kring.

  • 4e editie Popmonument

    Tijdens de landelijke Open Monumentendagen op 8 en 9 september 2018 staat Bergen op Zoom in het teken van Kunsten in de Monumenten. PopMonument is een van de mooie evenementen dit weekend, deze 4e editie belooft weer een mooi feest te worden!

  • Hofzaallezing 2019-II : met de boswachter mee

    Erik de Jonge is behalve boswachter een getalenteerd natuurfotograaf. En dat zie je in deze ‘lezing’. De boswachter als ambassadeur voor het natuurschoon waar we middenin wonen. De Brabantse Wal. Een prima vakantiebestemming, trouwens.

  • Open Joodse Huizen / huizen van verzet

    Jaarlijks worden op (bijna) de plek waar ze woonden, de verhalen van Joodse stadgenoten verteld, én waar schuilplaatsen werden geboden tijdens de tweede wereldoorlog.
    OP 3 mei is er een online talkshow