Muur Smitsvest heet weer Gadellière

Opnieuw is een stukje van de monumentale  vesting van Menno van Coehoorn hersteld. Sinds ‘mensenheugenis’ sleet dit bastion zijn dagen als walkant van het industrieterrein langs het Smitsvestje, en raakte steeds verder in verval. Bij de recente herinrichting van het gebied met woningen werd het mogelijk om ook deze muur in ere te herstellen. Het resultaat mag er zijn.

De naamsteen Gadellière werd onthuld door wethouder Arjan van der Weegen en twee leerlingen van de bouwplaats
De naamsteen Gadellière werd onthuld door wethouder Arjan van der Weegen en twee leerlingen van de bouwplaats

Aannemer Cauwenbergh heeft de restauratie als leerlingbouwplaats uitgevoerd. Dat bleek niet eens zo gemakkelijk; veel  van de betreffende leerlingen konden tussentijds overstappen naar een reguliere baan. Precies het doel van een leerlingbouwplaats, maar nadelig voor de voortgang van het restauratieproject. Toch is het herstelde monument volgens planning opgeleverd.
Op vrijdag 4 november 2016 bleek Menno van Coehoorn himself opgestaan om het resultaat te bewonderen van het bastion wat hij in levende lijve nimmer heeft gezien. (En destijds eigenlijk niet eens in zijn ontwerp opgenomen had…) Toch toonde hij zich trots op ‘de gadellier’ zoals deze vandaag de dag weer zichtbaar is gemaakt.
Bij de restauratie zijn alle cementvoegen in de muur stukje bij beetje uitgeslepen en opnieuw gevoegd. Waar nodig zijn nieuwe stenen in de plaats van de oude of ontbrekende gekomen. Deze nieuwe stenen zijn speciaal voor dit project gebakken in eenzelfde vorm en afmeting als de oorspronkelijke.  Ook zijn muurdelen met beschermde plantensoorten zorgvuldig teruggeplaatst.

De begroeiing op de muur is bepaald geen 'overgeslagen deel, maar zijn zorgvuldig bewaarde beschermde planten
De begroeiing op de muur is bepaald geen ‘overgeslagen deel, maar zijn zorgvuldig bewaarde beschermde planten

Als klap op de vuurpijl is de originele naamsteen van Gadellière ook in de muur geplaatst. Deze steen is behouden gebleven omdat deze bij de ontmanteling van de vesting was verwerkt in de gebouwen van de in de eerste helft van de vorige eeuw daar verschijnende gebouwen van de Potas (of liever: suikerfabriek van der Linden; zie Bergen op Stoom p 145). Deze steen is, samen met een zelfde  naamsteen van de tenaille Van Dun bij de sloop van deze gebouwen gered, en toen neergelegd op de binnenplaats van het Markiezenhof. Thans is de steen van Gadellière dus weer ‘thuis’.

Vergelijkbare berichten

  • Henri Mastboomlezing: Zes eeuwen zilver

    Zelfs met de vloed aan publicaties die over de geschiedenis van Bergen op Zoom is verschenen, blijkt er toch een lacune. Die wordt nu hersteld. Een werkgroep is doende de geschiedenis van de edelsmeden in het Bergse op de kaart te zetten. Met alles wat je er bij kunt wensen. Waar Marco Vermunt in de eerste hofzaallezing van dit jaar constateert dat er geen hiaat in de geschiedschrijving van deze streek is, komt Cees Vanwesenbeeck in een Henri Mastboomlezing op 17 maart 2016 tot een andere conclusie.

  • Levenslicht

    Op 27 januari 2020 is het 75 jaar geleden dat concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz, hét internationale symbool van de Holocaust, werd bevrijd. Om mensen in hun eigen gemeente te betrekken bij dit oorlogsverleden, is een tijdelijk lichtmonument ontworpen door Daan Roosegaarde. In 170 gemeenten is (een stukje van) dit kunstwerk te zien. In Bergen op Zoom is dat op de binnenplaats van het Markiezenhof.

  • SBM krijgt een draadloos gidssysteem

    Dank zij een schenking kunnen de gidsen van SBM bij rondleidingen gebruik maken van een zendertje om de deelnemers te vertellen over een bezienswaardigheid. De deelnemers krijgen ieder een ontvangertje mee. Hiermee gaat een lang gekoesterde wens in vervulling

  • Een echte verrassing

    Een handgeschreven boek over de Bergse geschiedenis werd ons zomaar in de schoot geworpen

  • Arleniusdag

    In Aarle-Rixtel wordt op 14 oktober een dag gewijd aan het leven en werk van Arlenius. Dit is geen activiteit van de Kring, maar graag brengen we deze interessante dag onder de aandacht van onze leden.