Een raadselachtig schot

Het is alweer enige tijd geleden dat een lid van de redactie werd geattendeerd op een opmerkelijk fenomeen dat je kunt zien vanuit de Moeregrebstraat. Met excuses aan de tipgever, maar eerlijk gezegd weet ik niet (meer) wie dat was. Hij vertelde me tijdens een excursie naar de Somme dat er in een achtergevel van een huis aan de Rijkebuurtstraat een kogel zat, die vanaf de straat zichtbaar is. Dat zijn we natuurlijk gaan bekijken. En ja hoor, in de achtergevel van het pand Rijkebuurtstraat 20 is direct onder de dakgoot inderdaad een kogel te zien die half in de gevel was gedrongen. Op bijgaande foto’s is de situatie weergegeven.

Een detailopname laat de kogel nog eens duidelijk zien.

Het eerste wat je je afvraagt is of er ooit aandacht aan dit vreemde fenomeen is besteed. In onze eigen Waterschans bleek hierover niets te vinden. Ook de rubriek Van Bergse bodem van BNdeStem hielp ons niet verder. Navraag bij de eigenaar van het pand (fam van de Bergh) is nog niet gedaan. Wat intrigeert is dat deze kogel juist in dit deel van de stad in een gevel zit; hij zou dus moeten zijn afgevuurd vanaf de noordzijde van de stad.

• Het kan geen Franse kogel zijn; de aanval in 1747 vond immers plaats aan de zuidwestelijke zijde, waarbij de Hoogstraat (en nog veel meer) verloren ging.
• De Spaanse belegering in 1588 door Farnese (Parma) lijkt weinig waarschijnlijk, omdat toen de ruiterij van Paulus en Marcelis Bakx de Spanjaarden voldoende ver van de stad vandaan hielden om een beschieting mogelijk te maken.
• Het beleg van 1622 behoort tot de mogelijkheden, omdat Spinola toen wel aan de noordzijde van de stad zijn kampement had opgeslagen. Wel van belang is te weten, of de reikwijdte van de kanonnen toen al voldoende groot was om deze plek van buiten de stad te kunnen bereiken. Er zijn onder de lezers vast mensen die hier meer over weten te vertellen.
• Een andere mogelijkheid is dat deze kogel is afgevuurd op 8 maart 1814, toen de Engelsen het Franse leger van Napoleon de stad uit trachtten te jagen. Toen is er rondom Gadelière en de noordmolen (nu Molenbergstraat), waarin de Fransen zich verschanst hadden, zwaar gevochten. Dan zou deze kogel bij de bovenvermelde excursie er precies tweehonderd jaar zitten.

Kortom, raadsels genoeg. De vraag aan de lezers is dan ook: wie kan ons meer over dit wel heel merkwaardige fenomeen in het Bergse vertellen? Uw reactie kunt u in de ruimte hieronder plaatsen.