Lezing: buitenplaatsen van de familie Cuypers-van Mattemburgh

Presentatie: Mark Buijs m.m.v. Hein Slee

Datum: woensdag 17 september 2014 van 19.30 tot ca. 22.00 uur

Locatie: Grand Café de Koffiemolen, Pels Rijckenpark 1, Breda

Het West-Brabantse landschap kent vanouds vele fraaie landgoederen en buitenplaatsen. Diverse van deze historische parels waren in het verleden eigendom van leden van de familie Cuijpers. De basis werd in 1796 in Oudenbosch gelegd met het huwelijk tussen P.J. (Petrus) Cuypers en Maria van Mattemburgh. Beide families waren toen reeds generaties lang in West-Brabant geworteld en eigenaren van huizen, bossen en landerijen.

Mattemburgh

Petrus Cuypers was vanaf 1807 burgemeester van Oudenbosch en daarna van Bergen op Zoom. Na zijn overlijden in 1844 legde zijn weduwe Maria Cuypers-van Mattemburgh de basis voor een landgoed ten zuiden van Bergen op Zoom door de bouw van een buitenhuis in een fraaie stijltuin. Haar zoon Louis voltooide na haar dood deze aanleg door vergroting van het huis en verfraaiing van het park. Het landgoed kreeg de familienaam van zijn moeder ‘Mattemburgh’.

Anneville en Wolfslaar

Ook andere telgen van het gezin Cuypers bezaten een buitenplaats. Zus Henriëtte bewoonde Lievensberg bij Bergen op Zoom waar ze eveneens huis en tuin liet verfraaien. Broer Prosper gaf ten zuiden van Ulvenhout gestalte aan de buitenplaats Anneville en zus Charlotte Storm-Cuypers gaf in 1841 ten oosten van Ulvenhout het bestaande landgoed Wolfslaar een compleet nieuwe gedaante. Voor zij Wolfslaar betrok, bewoonde ze tot 1869 het Bredase huis Montens aan de Veemarktstraat 46, thans Bisschopshuis. Genoemde huizen worden gekenmerkt door fraaie interieurs die voor een belangrijk deel nog intact zijn. Als secretaris van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit van de gemeente Breda heeft Mark Buijs diverse monumentale huizen en buitenplaatsen onderzocht en beschreven.

Vrijmetselarij

Een bijzonder aspect van het verhaal is de link met de vrijmetselarij, een organisatie waarvan algemeen wordt aangenomen dat deze rechtstreeks is voortgekomen uit de middeleeuwse steenhouwersgilden. Eduard van Mattemburgh begon in 1794 aan de bouw van een nieuw huis in Oudenbosch waarin de symboliek van de vrijmetselarij op velerlei wijzen verwerkt werd. Juist in deze periode woonde zijn nichtje Maria van Mattemburgh bij hem en de bouw van het huis in Oudenbosch heeft de familie blijvend geïnspireerd. Na de pauze zal Hein Slee ingaan op de vrijmetselarij. Hij is voorlichter van de Loge ‘Het Vrij Geweeten’, één van de twee loges van de vrijmetselaars in Breda.

Vergelijkbare berichten

  • Een serie lezingen over zilver

    Het jaar 2017 wordt wel heel bijzonder in Bergen op Zoom. Behalve een zilvertentoonstelling van de regio overstijgend belang met absoluut unieke topstukken, wordt ook een tweede serie hofzaallezingen georganiseerd rondom deze zilvertentoonstelling. De data en nadere info vindt u in dit artikel.

  • Willem van Ham ter ere

    Op 9 oktober worden maar liefst twee ledengeschenken officieel gepresenteerd in de Gertrudiskerk. Het liber amicorum ‘Willem van Ham, zijn leven, zijn werk zijn levenswerk’ en de brede studie ‘Jan IV van Glimes’.
    Twee prachtige aanwinsten voor belangstellenden van de geschiedenis van de regio. Het eerste is samengesteld ter herdenking van Willem van Ham, in het laatste bevat (ook) een bijdrage van hem.
    De op 9 oktober geldende corona-maatregelen lijken een ruime opkomst mogelijk te maken.

  • Lezing: Geschiedenis van Nederland

    In een Hofzaallezing kunt u kennis maken met het boek ‘Geschiedenis van Nederland’ geschreven door drie drie geschiedkundigen met een vlotte pen. De inleider, Yolande Kortlever, is één van hen.

  • Hofzaallezing 2016-III: De weervissers van Bergen op Zoom

    Een prachtige Bergse bedrijfstak die overigens door nog maar één familie wordt beoefend, en mede dank zij de Stichting Behoud Weervisserij kan voortbestaan, komt aan de orde in deze derde lezing. Het boek dat over dit onderwerp verscheen bevat vanzelfsprekend veel meer informatie dan in het tijdsbestek van deze lezing kon worden besproken.

  • Algemene Ledenvergadering – lezing na de pauze

    Het verhaal van de belegering en de Val van Antwerpen in de eerste maanden van de Grote Oorlog is de voorbije honderd jaar grotendeels vergeten. Op woensdag 16 april 2014 houdt Thomas G. Maes hierover een lezing.

  • Hofzaallezing 2019-5 én 6

    Paul Schnabel gaf tot verrassing van de aanwezigen niet alleen een kijk op de eigen-aardigheden van Nederland, maar toonde zich ook een fervent liefhebber van de schilderkunst door een aantal schilderijen uit de huidige tentoonstelling Lage Landen nader te belichten.