Muur Smitsvest heet weer Gadellière

Opnieuw is een stukje van de monumentale  vesting van Menno van Coehoorn hersteld. Sinds ‘mensenheugenis’ sleet dit bastion zijn dagen als walkant van het industrieterrein langs het Smitsvestje, en raakte steeds verder in verval. Bij de recente herinrichting van het gebied met woningen werd het mogelijk om ook deze muur in ere te herstellen. Het resultaat mag er zijn.

De naamsteen Gadellière werd onthuld door wethouder Arjan van der Weegen en twee leerlingen van de bouwplaats
De naamsteen Gadellière werd onthuld door wethouder Arjan van der Weegen en twee leerlingen van de bouwplaats

Aannemer Cauwenbergh heeft de restauratie als leerlingbouwplaats uitgevoerd. Dat bleek niet eens zo gemakkelijk; veel  van de betreffende leerlingen konden tussentijds overstappen naar een reguliere baan. Precies het doel van een leerlingbouwplaats, maar nadelig voor de voortgang van het restauratieproject. Toch is het herstelde monument volgens planning opgeleverd.
Op vrijdag 4 november 2016 bleek Menno van Coehoorn himself opgestaan om het resultaat te bewonderen van het bastion wat hij in levende lijve nimmer heeft gezien. (En destijds eigenlijk niet eens in zijn ontwerp opgenomen had…) Toch toonde hij zich trots op ‘de gadellier’ zoals deze vandaag de dag weer zichtbaar is gemaakt.
Bij de restauratie zijn alle cementvoegen in de muur stukje bij beetje uitgeslepen en opnieuw gevoegd. Waar nodig zijn nieuwe stenen in de plaats van de oude of ontbrekende gekomen. Deze nieuwe stenen zijn speciaal voor dit project gebakken in eenzelfde vorm en afmeting als de oorspronkelijke.  Ook zijn muurdelen met beschermde plantensoorten zorgvuldig teruggeplaatst.

De begroeiing op de muur is bepaald geen 'overgeslagen deel, maar zijn zorgvuldig bewaarde beschermde planten
De begroeiing op de muur is bepaald geen ‘overgeslagen deel, maar zijn zorgvuldig bewaarde beschermde planten

Als klap op de vuurpijl is de originele naamsteen van Gadellière ook in de muur geplaatst. Deze steen is behouden gebleven omdat deze bij de ontmanteling van de vesting was verwerkt in de gebouwen van de in de eerste helft van de vorige eeuw daar verschijnende gebouwen van de Potas (of liever: suikerfabriek van der Linden; zie Bergen op Stoom p 145). Deze steen is, samen met een zelfde  naamsteen van de tenaille Van Dun bij de sloop van deze gebouwen gered, en toen neergelegd op de binnenplaats van het Markiezenhof. Thans is de steen van Gadellière dus weer ‘thuis’.

Vergelijkbare berichten

  • Hofzaallezing 2016-II: Een vergeten oorlog

    Aan het eind van de Napoleontische oorlog is Nederland nagenoeg bevrijd, maar Bergen op Zoom wordt met enkele andere vestingen nog steeds bezet gehouden. Zelfs duurt dit tot na de troonsafstand van Napoleon. De door Ad van den Bulck beschreven verrassingsaanval wordt met deze lezing in het perspectief van deze Europese oorlog geplaatst. Behalve een korte samenvatting is ook een uitgebreid verslag beschikbaar, plus downloads van vroegere publicaties.

  • Veiling prenten Ad van den Bulck

    Op vrijdagavond 17 november 2017 vindt een bijzondere veiling plaats in het Markiezenhof. Oud-voorzitter Ad van den Bulck was naast veel meer rondom de geschiedenis van Bergen op Zoom ook nog eens verzamelaar van prenten die met dit onderwerp te maken hebben. Zijn familie biedt vele prenten uit deze verzameling te koop aan met het streven dat deze voor Bergen op Zoom behouden blijven. Middels een veiling krijgt eenieder de kans iets van zijn gading te bemachtigen.

  • Mutaties in bestuur en werkgroepen

    Tijdens de Algemene Leden Vergadering op 13 april hebben de aanwezige leden ingestemd met de benoeming van drie nieuwe leden en de herbenoeming van een lid.

  • Keldermans’ Christoffelschouw

    Dat TV programma’s door tijdnood vaak oppervlakkig blijven is geen nieuws. Toch was hetgeen de Van Rossempjes tijdens hun
    bezoek aan Bergen op Zoom over de Christoffelschouw te berde brachten wel héél schraal. Middels dit artikel kunt u alsnog kennis nemen van de rijkdom die deze schouw als middeleeuws kunstwerk vormt.

  • Kerkepad 2017

    Een generatie terug zou het evenement zo heten. Vandaag de dag heet het ‘Open kerken Brabant’ en kunnen deze monumentale gebouwen bezocht worden. Zondag 26 november is het zo ver.