Bourgondische hofcultuur in BoZ

Dr Marion Boers beantwoordt vragen na de lezing

De eerste hofzaallezing van de inmiddels 21e editie was net als vorige jaren helemaal uitverkocht. Toch bleven er stoelen leeg; waren deze kaarthouders ziek, verhinderd of gewoon vergeten? Extra spijtig voor degenen die net naast de kaartverkoop grepen.
Na een welkomstwoord door museumdirecteur Cees Meijer, die tevens wat tips gaf over activiteiten in het museum (kindercolleges over WOII, actuele en komende tentoonstellingen) gaf Joss Hopstaken (adj directeur Westbrabants Archief) een inleiding op de lezing, een korte schets over Jan IV van Glymes die overleed in Segovia, begraven in Bergen op Zoom en daarna werd veroordeeld wegens majesteitsschennis. Zijn bezittingen werden door Philips II gesequestreerd (lees: in beslag genomen) en verkocht. Joss riep ook nog ‘Herfsttij der Middeleeuwen’ van Johan Huizinga in de herinnering, een hooggeprezen cultuurgeschiedenis over de late middeleeuwen, om deze periode vanuit onze eigen tijd te begrijpen. (nog steeds te koop, maar ook vrij te downloaden)

Huwelijksschilderij van Giovanni Arnolfini en zijn bruid Giovanna Cenami

Joss riep ook nog ‘Herfsttij der Middeleeuwen’ van Johan Huizinga in de herinnering, een hooggeprezen cultuurgeschiedenis over de late middeleeuwen, om deze periode vanuit onze eigen tijd te begrijpen. (nog steeds te koop, maar ook vrij te downloaden)

Dr Marion Boers wist met haar enthousiaste verteltrant daarna de zaal meteen te boeien. Duidelijk werd dat een Bourgondische maaltijd heel wat anders was dan de huidige horeca onder die naam meent te moeten offreren. Een Bourgondische maaltijd  was overigens slechts één van de uitingen van de zgn Magnificentia van een edelman. Ook kleding, en vooral stoffering van zijn verblijf droeg daar in niet geringe mate aan bij.
De sequestratie of inbeslagname van de bezittingen van Jan IV van Glymes door de Spaanse koning in 1567 leidde tot (openbare) verkoop van vele stukken uit o.m. het Markiezenhof. De boedellijsten zijn bewaard gebleven, en berusten in Brussel in het archief van Margaretha van Oostenrijk-Savoy, die toenmalige landvoogdes. (zie o.m. Slootmans: Jan metten lippen). Boers wijst er op dat in de boedellijsten vele belangrijke zaken ontbreken, die zonder twijfel aanwezig moeten zijn geweest.

Jan van Eyck, de geboorte van Johannes de Doper (afbeelding uit het Turijn-Milaan getijdenboek

Naar rato van hetgeen wel vermeld is, is er nauwelijks sprake van bijvoorbeeld zilver en galswerk. Het vermoeden is dan ook dat dat eerder (lee: bijtijds) in veiligheid werd gebracht door Jacqueline de Croy, de weduwe van Jan IV. Aan de hand van een aantal schilderijen toont Boers vervolgens hoe een ontvangstruimte als de Hofzaal was uitgerust en voorzien van stoffering. Ook slaapvertrekken werden breeduit geanalyseerd, inclusief het meubilair.

Een uitvoerig verslag van de (breedvoerige) lezing kunt u met de knop hier onder opvragen.


Artikel ophalen

Vergelijkbare berichten

  • Hofzaallezingen 2019: niet 4, maar 5 stuks !

    De traditionele hofzaallezingen staan in deze twintigste editie in het teken van het thema ‘Aarde’, analoog aan de tentoonstelling ‘Lage Landen’. Als bonus is er zelfs een vijfde lezing toegevoegd voor de vaste bezoekers van deze cyclus.

  • De van Rossempjes

    Dit derde seizoen komt het TV programma ‘De van Rossems’ ook in Bergen op Zoom. Kijk op NPO2, dinsdag 20.30u

  • Canada at War

    YouTube bevat (ook) een grote hoeveelheid origineel filmmateriaal van WO II. Twee films zijn hier uit gelicht: de operaties van het Canadese leger vanaf Normandië langs de Belgische kust, en een film over de Slag om de Schelde, de grootste strijd ooit op Nederlandse bodem. Deze strijd was cruciaal voor de uiteindelijke overwinning.
    Behalve deze twee films is ook de herdenkingsfilm die de Geschiedkundige Kring ism BRTO tv in 1994 maakte hier te vinden.

  • Opsporing met succes afgerond

    Dank zij een tip van een speurneus is de zoektocht naar een ‘verloren’ beeld met een tot vreugde stemmend succes afgerond.

  • Kunst te koop

    De maker van de buste van Korneel Slootmans biedt enkele voorstudies te koop aan. Deze laten Bergenaren toch niet in vreemde handen overgaan?

  • Hofzaallezing 2016-II: Een vergeten oorlog

    Aan het eind van de Napoleontische oorlog is Nederland nagenoeg bevrijd, maar Bergen op Zoom wordt met enkele andere vestingen nog steeds bezet gehouden. Zelfs duurt dit tot na de troonsafstand van Napoleon. De door Ad van den Bulck beschreven verrassingsaanval wordt met deze lezing in het perspectief van deze Europese oorlog geplaatst. Behalve een korte samenvatting is ook een uitgebreid verslag beschikbaar, plus downloads van vroegere publicaties.