Peperstraten

Geschiedkundig onderzoek hoeft helemaal niet zo groot(s) te zijn. Soms stuit je op kleine ontdekkingen, die toch leuk zijn om aandacht aan te besteden.
Zo stond enige tijd terug een bericht in BNdeStem dat ene Marja van Trier het ‘geheim van de Peperstraat’ had ontrafeld. Stadsgidsen in steden met een Peperstraat in het stratenplan hadden de meest uiteenlopende verklaringen voor de herkomst van die naam. Marja dacht daar echter het hare van, en ging zelf op onderzoek uit.
Ze ontdekte maar liefst 108 steden die een Peperstraat kennen. Ook dat zo’n Peperstraat vaak radiaal vanuit het centrum loopt. Toen ze de Peperstraat in Kerkwijk in de Bommelerwaard bekeek, bleek dat deze tot aan een in tufsteen opgetrokken kerkje liep. En toen sloeg de fantasie op hol. Verder speuren in steden en dorpen met een Peperstraat bevestigde haar vermoeden.
Die tufstenen blokken waarvan dat kerkje is opgebouwd blijken in het Italiaans nog steeds Peperino te heten. Ze worden gewonnen in een steengroeve bij Viterbo in Italie. In het Engels heten deze stenen Pepperstone, en Duitsers hebben het over Pfefferstein. Dezelfde verbastering die tot de verwarring leidt die heemkundekringen en stadsgidsen verder vertellen.

Dat hoeft nu niet meer; middeleeuwse Peperstraten zijn blijkens het onderzoek van Van Trier vaak de route waarlangs de tufsteen naar het centrale bouwwerk (meestal een kerkgebouw) werd vervoerd en wellicht werd opgeslagen. Jongere Peperstraten hebben meestal een andere verklaring, zoals vernoeming naar een persoon of toch een omgeving. Van Trier twijfelt zelfs aan de herkomst van de naam peperkoek. Lees eens het artikel op Historiek.net Daar is ook van alles over te vinden. Het dialectloket van de Gentse Universiteit wijdt hier zelf een heel onderzoek aan.
Naar aanleiding van het bovenvermelde krantenartikel werden er nog meer peperstraatjes aangemeld. Marja van Trier heeft haar hele onderzoek neergelegd in een boek ‘Het geheim van de Peperstraten”. Het is verkrijgbaar via de auteur.

Vergelijkbare berichten

  • Kerkbrand: een flashback

    De brand in Parijs, waarbij de Notre Dame in vlammen opging, roept voor Bergenaren de herinnering op aan 10 april 1972, toen de Gertrudiskerk hetzelfde lot onderging

  • Hofzaallezingen 2023

    Na een coronastop van twee jaar pakt de Geschiedkundige Kring de draad van de Hofzaallezingen weer op. Het accent van de drie lezingen ligt op het thema ‘Vuur’. Daarmee haakt de Kring in op de reizende expositie ‘Hete Vuren’ met schatten uit het Rijksmuseum, die vanaf 22 april in museum Het Markiezenhof te zien is.

  • Alloo, mette Peperbus ……….

    Met Vastenavond is de Bergse stadstoren aangekleed als een echte dweil. Maar ook in het verleden zijn er regelmatig veranderingen aan het uiterlijk van de toren geweest. Deze waren wat blijvender, trouwens. Hier een foto uit een recent verleden die een nadere datering behoeft.

  • St Jacobspoort opgegraven

    Een (deel van) de uit eind 15e cq begin 16e eeuw daterende stadspoort is bij het bouwrijp maken van het vroegere Spiritus-(Nedalco) terrein blootgelegd. Een belangrijk historisch relict dat al dateert van vóór de vestingtijd. Als deze resten zichtbaar blijven, houden ze mede de herinnering levend aan zowel de handelsstad als vestingstad die beide voor de Nederlanden een belangrijke rol vervulden.

  • Een gazet met oud nieuws

    Van de eerste wereldoorlog is er op dit moment een interessante pagina op de website van de Belgsiche TV. Elke dag verschijnt er een krantenpagina met nieuws van die datum maar dan 100 jaar geleden. Zo kunt u het verloop van die oorlog op de voet volgen.

  • Twaalfde geschiedenisquiz

    De jaarlijkse geschiedenisquiz (de twaalfde editie alweer) bracht met nieuwe vragen, ook een verrassing doordat twee nieuw aantredende teams de eerste twee plaatsen wegkaapten. Zoals gebruikelijk wonnen alle deelnemers omdat ze van de vragen ook weer van alles opstaken.