Eerste Bergse Erfgoedprijs toegekend

Bij gelegenheid van de opening van het monumentenweekend 2016 op 9 september werd de sinds kort ingestelde Bergse Erfgoedprijs voor de eerste maal toegekend. Deze nieuwe prijs is een voortvloeisel uit de landelijke BNG erfgoedprijs die gemeente Bergen op Zoom in 2014 won. Acht projecten werden aangemeld, waarvan er tenslotte in juni vier werden genomineerd. De jury bestond uit Arjan van der Weegen, wethouder cultuur, Kees Rouw, voorzitter Welstandsmonumentencommissie en  Eric Goossen voorzitter van het overlegplatform cultuurhistorische organisaties (CHO).
Voorafgaand aan de bekendmaking werden de genomineerden naar voren gehaald, waarbij ze ieder in het kort nogmaals het doel van hun project (en resultaat tot nog toe) voor het publiek toelichtten.

Bert de Dooij verklapte dat hij al sedert zijn schooltijd iets met dat pand had. Onderweg naar de MTS, waar hij de richting Werktuigbouwkunde volgde, zag hij en werkomstandigheden in de RNR gieterij en besloot dat hij daar nóóit wilde werken. Weliswaar werkt hij nu niet in de gieterij, maar toch wel in het gebouw dat destijds het kantoor was. Over symbolen gesproken….. Het plan is om in 4 jaar tijd het gebouw gebruiksgereed te maken en dan op zoek te gaan naar een passende gebruiker.

Het pand Lievevrouwestraat 38 kent Jan Weyts nog als zijn ouderlijk huis. Het was aan een ingrijpende schilderbeurt toe, waarbij door het verwijderen van slechte stukken van de pleisterlaag uiteindelijk de gemetselde gevel met werk van uit de 15^e eeuw tevoorschijn kwam. Zo vertelt deze gevel weer een stuk Bergse geschiedenis, en is zo wellicht de oudste woning van de stad.

Ad Segers vertelde over het Katrientje, of deftiger Huize Sint Catharina aan de Vismarkt/Catharinaplein. Ofschoon de gebouwen niet heel oud zijn te noemen, vormen ze een markant geheel op die plek in de binnenstad, die niet hoeven te verdwijnen voor een nieuwe invulling. Het burgerinitiatief heeft een voorstel ontwikkeld waarin een modern hergebruik van het complex mogelijk is door een combinatie van wonen, werken en recreëren.

Ton Putter schetst de inspanningen die nodig waren om de bij de brand in 1972 verloren gegane gedenkstenen naar aanleiding van de strijd van 8 maart 1814 te herplaatsen in de Gertrudiskerk. Deze strijd met vele slachtoffers was inmiddels uit het collectieve Bergse geheugen weggezakt. SBM ziet het als zijn taak om ook deze geschiedenis door te vertellen. De werkgroep heeft daarom steun gezocht bij vele partijen van wie hij de Stichting Cort Heyligers en de Waterschans speciaal noemde. De gedenkstenen zijn zoals bekend op 8 maart j.l. opnieuw onthuld en vormen weer een kraaltje aan het snoer van de veelomvattende Bergse geschiedenis.
De twee aanwezige juryleden (Kees Rouw was verhinderd) vertelden over hun ervaringen bij het jureren van de bovenvermelde vier onvergelijkbare projecten, die toch een onderlinge afweging moesten krijgen. Dat hebben de juryleden als een heel bijzonder proces ervaren, omdat hoe divers ze ook zijn, alle projecten liefde voor de geschiedenis van deze stad uitstralen.

Het juryrapport vertelt hier meer over. Tenslotte maakte de juryvoorzitter Arjan van der Weegen de winnaar bekend. De prijs ging naar het project Gedenkstenen 1814, waarvoor de werkgroep een geldbedrag van €500.-. in ontvangst mocht nemen. Ton Putter weet al waar hij dit bedrag aan zou willen besteden. Zijn werkgroep gaat proberen om kerkelijk zilver gemaakt door de fa Andriessen permanent tentoon te stellen. Meer verklapt hij nog niet, daarvoor is het nog te prematuur.
De drie andere projecten zijn bepaald geen verliezers; elk project is in het zonnetje gezet en onder de aandacht van de Bergse bevolking gebracht. Juist deze kleinschaliger initiatieven verdienen deze aandacht ook, omdat daarmee nieuwe details aan de toch al rijke Bergse geschiedenis  worden toegevoegd. Deze eerste uitreiking van de Bergse Erfgoedprijs smaakt bepaald naar meer.
Ongetwijfeld zullen bij een volgend gelegenheid nog meer projecten worden aangemeld. En ofschoon bij de instelling van deze prijs een voorlopige termijn tot 2020 is gesteld, valt te verwachten dat deze prijs tot ver na die datum zal voortbestaan. Omwille van volgende generaties. Want, zoals een jurylid citeerde, ‘Wie het verleden niet kent, zal geen greep krijgen op de toekomst’. (Golo Mann, Duits historicus)