Geertruijdtsbron opnieuw teruggevonden

Een geboren Bergenaar heeft waarschijnlijk geen verdere aanwijzing nodig om te weten waar bovenstaand betonnen heuveltje gelegen was. Jeugdherinneringen komen boven, en je kunt de plek weer uittekenen hoe het avontuurlijk gebied langs de ‘Kiekenepot’ en de zeekant er uit zag. Zelfs weet zij/hij nog dat je niet bij ‘het bronneke’ kon komen als de rode vlag uithing, omdat er schietoefeningen waren. Je mocht dan niet op het strandgedeelte achter de kogelvangers komen.

Een foto vol nostalgie. Toch dateert dit plaatje pas van 1973

Dit betonnen heuveltje vormde de afdekking van de in 1929 teruggevonden put van de vroegere stadsfontein. Ofschoon door elke Bergenaar aangeduid als ‘Gertrudisbron’ gaat het om de later aangelegde bron van de stadsfontein. Deze is vermoedelijk omstreeks 1631 aangelegd; in de stadsrekeningen is sprake van de fontein ‘bij Kikendepot’. (Vanwesenbeeck, de geschiedenis van de openbare drinkwatervoorziening pg21)
De Geertruidsbronne lag 350 m zuidelijker (ter hoogte van de huidige Gertrudiskapel) en ging verloren tijdens een van de belegeringen, opdat belegeraars daar geen drinkwater konden halen. Eenzelfde treurig lot onderging de Gertrudiskapel zelf, die vanuit Kijk in de Pot kapot geschoten werd om geen schuilplaats voor vijandelijke observatie te bieden. Tegenwoordig slijt de oorspronkelijke stadsfontein een bijna onzichtbaar bestaan aan de voet van de Olof Palme brug, waar in de westelijke berm van de Markiezaatsweg een met gras begroeid ‘blok’ ligt. Toch wel zielig voor dit heuveltje dat zoveel jeugdherinneringen oproept.
Bovenbedoelde Bergenaar duidt dit object zonder twijfel aan als de Gertrudisbron. In een tweedelig artikel over de Gertrudistradities in de Waterschans van 2006 (editie 3 en editie 4) werpt Willem van Ham hier een wat ander licht op.
Hoe je het ook wendt of keert, een bron was het. Zelfs werd het als gezond mineraalwater verstuurd naar het hof van prins Maurits en later Frederik Hendrik. Korneel Slootmans schreef in 1930 na de herontdekking van de bron hierover een publicatie, ‘Sint Geertruijdtsbronne’. Vanaf die tijd werd het bronwater opnieuw gebotteld en verkocht. Maar niet lang; al vóór de oorlog is deze nijverheid (net als andere voorzieningen op het strand van de zeekant) verloren gegaan.

Vondst

Je mag het best als een archeologische vondst beschouwen dat er bij het instituut voor beeld en geluid een Polygoon-filmpje uit 1930 (zonder geluid!) blijkt te liggen van de ingebruikname vooroorlogse bottelarij. Daarop is te zien is hoe dat procédé verliep. Ook is een stukje van de buitenzijde van de bottelarij te zien, en zijn enkele personen in beeld. Wat zou het leuk zijn als de meerbedoelde, geboren Bergenaar zou kunnen vertellen wie er allemaal in dit filmpje te zien zijn. Onder dit artikel vindt u een plek waar u uw reacties kunt aangeven. Wij zijn benieuwd!