Je hoeft niet altijd de bibliotheek in te duiken of een schop in de grond te steken om iets nieuws te ontdekken. Nou ja, nieuw voor jezelf dan. Of het volgende nu op toeval berust of niet, daar treed ik niet in. Daarom hierbij de feiten:

Groot Arsenaal; links de 'oorspronkelijke toestand, rechts hoe het wordt
Groot Arsenaal; links de ‘oorspronkelijke’ toestand, rechts hoe het wordt

Op 7 maart 2015 fietste uw verslaggever langs het Groot Arsenaal, en besloot weer eens een fotootje te maken van de enorme verandering in de aanblik van het gebouw door reparatie van het voegwerk. De meningen erover zullen verschillen. Maar dit terzijde.
Op dat moment kwam er iemand voorbij die met een lichte Engelse tongval vroeg of dat een militair gebouw betrof. Deze man was met echtgenote duidelijk een toeristische wandeling aan het maken. Verslaggever greep zijn kans en voorzag deze mensen van een passend stukje Bergse historie. Daarbij kwam ook de overval van de Engelsen op 8 maart 1814 aan de orde. (dat was dus op één na diezelfde dag maar dan 201 jaar eerder)
Deze Engelsman stond op historische grond, want die 201 jaar terug passeerde op die plek een groot aantal landgenoten voor een confrontatie met soldaten van aartsvijand Frankrijk bij de Noordmolen en de bastions Gadellière en Hertel (Zie ook Waterschans 2014-I, nog niet digitaal). Mogelijk was dat de aanleiding voor de man om mij te vragen wat ik dacht dat het gebaar, waarbij wijs- en middelvinger gespreid worden opgestoken, volgens mij betekende, en waar het vandaan kwam. Nou, simpel, ‘V for Victory’ toch, het gebaar van Churchill met een dikke sigaar tussen de lippen?

Het lachend gezicht van de man bewijst dat hij mij niet euvel duidde met dit gebaar
Het lachend gezicht van de man bewijst dat hij mij niet euvel duidde met dit gebaar

Het bleek iets genuanceerder te liggen. Deze meneer had niet voor niets een Engelse tongval, hij was Engelsman en woont met Nederlandse echtgenote in Etten Leur. Hij vertelde dat het V-gebaar in Engeland ook een negatieve betekenis heeft: het uitdagen van een opponent. Dat wist ik niet, dacht ik. Maar toen ik het gebaar zag staat herkende ik het direct: ‘Up yours’…
Hij meende dat dit (eenhandig) gebaar oorspronkelijk stamde uit de dertiende eeuw, toen de Fransen van de overwonnen Engelsen (slag bij Azincourt, 25 okt 1415) de linker wijs- en middelvinger afsneden om ze ongeschikt te maken als boogschutter. Tenslotte verloren de Fransen de slag echter. Het ligt dan voor de hand dat de (andere) Engelsen vervolgens deze twee vingers toonden: ‘Ik heb ze nog, kom ze maar halen’.
Dat gebaar is er dus nog steeds, ondanks dat boogschutters tegenwoordig nog slechts op sportdoelen schieten (en dit gebaar niet salonfähig is….) Weer thuisgekomen gaf het veelzijdige Wikipedia een directer antwoord op de vraag van deze meneer dan uw verslaggever geven kon. Het vermoeden van de man werd hiermee bevestigd.
Omdat succes vele vrienden kent, ontstonden er ook andere verklaringen, tot aan de uitvinding van het V-teken aan toe. Die vindt u in hetzelfde Wikipedia-artikel. De Engelstalige verklaring is nog veel uitgebreider. Over etiquette gesproken….
Churchill werd destijds trouwens snel en discreet op de negatieve betekenis van het V-gebaar gewezen. Sindsdien maakt het een groot verschil of je het V-teken toont met de rug of de palm van de hand naar de ander gekeerd. Iets om op te letten, omdat je anders niet geheel toevallig, zomaar een andere reactie kunt oproepen dan beoogd.

Nóg een V-teken
Het Duitse V- teken dat als basis diende voor de bekladding van de synagoge aan de Koevoetstraat
Het Duitse V- teken dat als basis diende voor de bekladding van de synagoge aan de Koevoetstraat

Twee dagen na deze ontmoeting kwam op de tweede hofzaallezing door Anje van Buuren-Meinardi nóg een V-teken te voorschijn. Dit naar aanleiding van de bekladding van de synagoge. Die V-tekens waren er kennelijk al tijdens de oorlog op aangebracht. Hier had uw naoorlogse verslaggever (ook) nog niet van gehoord, Wikipedia kennelijk evenmin. Het blijkt een Duitse ‘V für Victoria’ te zijn als reactie op het V-teken van Churchill. In de afbeelding hiernaast leest u de verklaring die op aanplakbiljetten werd aangegeven.

Tenslotte

Heeft u ook wel eens zulke ontmoetingen? Laat ze weten, anderen leren en genieten er van.

 

Vergelijkbare berichten

2 reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *