Waterschans 2019-I

In het eerste nummer van De Waterschans van 2019 treft U de volgende artikelen aan:

Beste lezer, van de hoofdredacteur
Jan Peeters

Vooraankondiging Jaarexcursie (7 sept, Mechelen)
werkgroep excursies

De Geschiedkundige Kring van Stad en Land van Bergen op Zoom vijftig jaar, deel I.
Joost de Graauw, Kees Klaassen en Sjaak de Vries
In deel I wordt de geschiedenis belicht van de directe voorganger van onze Geschiedkundige Kring van Stad en Land van Bergen op Zoom: de in 1918 tot stand gekomen Geschiedkundige Kring het Markiezaat. Het artikel gaat in op de oprichters, de publicaties en de activiteiten van Het Markiezaat. Bijzondere aandacht is er voor de opbouw en instandhouding van een museale collectie die de basis zou vormen voor het Gemeentemuseum, tegenwoordig Het Markiezenhof. Wordt vervolgd!

Fons Gieles en het Bergse stadsgezicht.
Jan Peeters
Fons Gieles (1924-1995), mede-oprichter van onze Geschiedkundige Kring, heeft een groot aantal Bergse stadsgezichten vervaardigd. In de periode waarin hij werkzaam was, de tweede helft van de twintigste eeuw, waren kunstenaars over het algemeen niet geïnteresseerd in dit genre. In het artikel probeert de auteur de vraag te beantwoorden waarom Gieles zich wel aangetrokken voelde tot het stadsgezicht en worden enkele karakteristieke aspecten van zijn werk belicht.

Opkomst en ondergang van de Nedalco-fabriek of De Spiritus.
Bart van Eekelen
De auteur geeft een overzicht van de groei van het fabriekscomplex gedurende de negentiende en de twintigste eeuw en van de uiteindelijke ontmanteling in de eenentwintigste eeuw. Zowel het ontstaan van de fabriek als de successievelijke uitbreidingen worden gerelateerd aan ontwikkelingen in de handel en economie. Het artikel vormt een uitbreiding van en aanvulling op het recent verschenen hoofdstuk over dezelfde fabriek in Bergen in brokken.

Hoe Onkel Freundlich in ’t Krabbegat werd omarmd. Papieren koppen, gapers en gazen maskers.
Eric Elich
Een masker of kop kan om verschillende redenen worden opgezet: om je te vermommen, om er feestelijk uit te zien of om je te beschermen. Het artikel is een weergave van de speurtocht die de auteur heeft ondernomen naar de herkomst van de Gaper, een carnavalskop die sinds 1930 in Bergen een vast onderdeel is van de Vastenavendviering. Het onderzoek bracht de auteur naar België en naar maskerfabrieken in Duitsland.

Recensie: Een vergeten Bergenaar, Cornelis Aloysius (Kees) Smout.
René Asselbergs
Met deze publicatie van de hand van Liesbeth Stulemeijer-Asselbergs is er een biografie gepresenteerd van de in 1876 in Bergen op Zoom geboren beeldhouwer Kees Smout. De recensent komt tot de slotsom dat het persoonlijk leven van Smout en diens ambachtelijke ontwikkeling met gevoel zijn beschreven. Een kunsthistorische analyse van diens werk ontbreekt echter. Pas een dergelijke analyse zal meer licht kunnen werpen op de plaats en betekenis van de kunstenaar Kees Smout.

Opmerking
Wie meent de vierde editie van de Waterschans in 2018 gemist te hebben: deze is niet verschenen. In de plaats daarvan verscheen een luxe uitvoering van de Jubileum Nieuwsbrief.