Hofzaallezingen 2016, Cultuurhistorie rond Bergen op Zoom

Voor de zeventiende keer wordt er een reeks van vier lezingen georganiseerd over de cultuurhistorie rond Bergen op Zoom. De lezingen worden gehouden in de Hofzaal van Het Markiezenhof Historisch Centrum te Bergen op Zoom en worden georganiseerd door Het Markiezenhof, De Geschiedkundige Kring en Heemkundekring Halchterth.

Op zoek naar de Romeinen

Mini-amfoortjes, opgegraven op het Thaliaplein

Marco Vermunt
Dinsdag 1 maart 2016
Opgravingen in en rond de binnenstad van Bergen op Zoom tonen aan dat de omgeving in de Romeinse tijd bewoond werd en dat er zelfs sprake was van een bovenregionale aardewerkproductie. Dat werpt nieuw licht op de haven: als er pottenbakkers actief waren, dan moet er ook een klein haventje zijn geweest van waaruit de producten verscheept konden worden. Is het mogelijk om daar sporen van terug te vinden? De opgravingen op het voormalige Nedalco-terrein probeerden daar antwoord op te geven. De resultaten van dit onderzoek zullen vergeleken worden met eerdere opgravingen rond de haven.

.

8 maart 1814: “Vergeten Oorlog..”

Een bescheiden monument herinnert aan de Lt. Colonel George Carleton , 33 jaar oud, “gesneuveld in de vesting Bergen op Zoom“.

Pieter Geertsma
Dinsdag 8 maart 2016
Op 30 november 1813 landde de Prins van Oranje in Scheveningen. Nederland leek bevrijd. Maar Napoleon was nog niet verslagen. Bergen op Zoom bijvoorbeeld was nog in Franse handen. De Britse generaal Graham besloot op 7 maart 1814 door een “attaque de force” de vesting in te nemen. Wij volgen de krijgshandelingen die in de avond van 8 maart aanvingen, vooral die van “den moedigen luitenant-kolonel Carleton“, die bij de aanval omkwam. De verdedigende Fransen sloegen de Britten, die zware verliezen leden, terug. Om 9.00 uur in de ochtend van 9 maart werd een wapenstilstand van kracht.
Zie ook de artikelen van Ad van den Bulck en Ton Putter over deze verrassingsaanval in Waterschans 2014-1 resp 2015-3 en de kaart met aanvalsroutes op deze site.

.

De weervissers van Bergen op Zoom

Marc van der Steen

Bij tijen zied’ ansjovissers, weer of gin weer, weer in de weer in de weer.

Dinsdag 15 maart 2016
Vanaf de 17e eeuw wordt vanuit Bergen op Zoom en Tholen gevist door middel van weren in de Oosterschelde. Eén familiebedrijf uit Bergen op Zoom heeft nog drie weren in gebruik. De weervisserij is echter meer dan het vangen van vis. Het is ook een oude traditie die hoort bij Bergen op Zoom en de Brabantse Wal. De ansjovis is onderdeel van het AAA-menu.
In de lezing De Weervissers van Bergen op Zoom gaat Marc van der Steen in op de ontstaansgeschiedenis van het gebied, de eeuwenoude vangstmethode van de weervisserij, de vissers, de vis en de bereiding van de vis. De vele unieke afbeeldingen komen uit familiealbums en zijn nooit eerder voor een breed publiek toegankelijk geweest. Na de lezing voelt u zich erfgenaam van het prachtige erfgoed dat weervisserij is.

.

Twee eeuwen schippers en scheepvaart in Bergen op Zoom

Gerrit Groeneweg

Scheepvaart langs de Waterschans (Kop van ‘t Hoofd)

Dinsdag 22 maart 2016
Van beurtvaart en ‘brede beurt onder zeil’ naar een ‘inland barge terminal’.
De haven van Bergen op Zoom is eeuwenlang de levensader van de stad geweest. Van groot belang was het vrachtvervoer door efficiënt georganiseerde beurtschippers met hun zeilende bedrijfsvaartuigen. In 1824 telt de Bergse ‘vloot’, behalve een reeks vissersschuitjes, een veertigtal vrachtschepen. De helft daarvan onderhoudt een vaste beurtvaartverbinding, de andere varen in ‘de brede beurt’, de wilde binnenvaart.
Veel bedrijvigheid is inmiddels verdwenen, in twee eeuwen tijd verandert er veel, maar het principe van de beurtvaart floreert weer. Over de weg, maar ook op het water, zoals de Markiezaats Container Service (MCT), waar grote containerschepen volgens een stipt tijdschema een vaste lijndienst onderhouden, zoals de Bergse beurtschippers dat in 1800 met hun zeilscheepjes deden.

Locatie
Bergen op Zoom, Markiezenhof Historisch Centrum, Steenbergsestraat 8

Data en tijdstip:
dinsdag 20.00-22.00 uur, zaal open 19.30 uur.

De deelnamekosten bedragen € 27,50 voor 4 lezingen (inclusief koffie/thee). In de voorverkoop zijn alleen kaarten voor de gehele reeks te verkrijgen. Deze zijn te koop aan de balie van het Markiezenhof vanaf 12 januari (dinsdag t/m zondag van 11.00 tot 17.00 uur) en de andere organisaties.
Vanaf dinsdag 23 februari is het in principe mogelijk om kaarten per lezing te kopen, deze kosten € 10,00 per stuk (maar: op = op). U kunt niet vooraf reserveren.
Voor vragen kunt u mailen naar lezingenreeks@bergenopzoom.nl of bellen naar Yolande Kortlever (0164-277077).