Agenda algemene ledenvergadering 2024
Op woensdagavond 17 april 2024 zal de ALV plaatsvinden in het Groot Arsenaal. Zoals gewoonlijk met lezing na de pauze.
Op woensdagavond 17 april 2024 zal de ALV plaatsvinden in het Groot Arsenaal. Zoals gewoonlijk met lezing na de pauze.
In 1603 verscheen bij de Bergse drukkerij Jacob Canin een boekje van Jacob Baselis de Jonghe over de belegering door Parma in 1588. Blijkens het voorwoord heeft Baselis het op veler verzoek uit zijn Latijnse origineel vertaald. De opbouw van de tekst verraadt dat het gaat om een opsomming van tijdens de belegering gemaakte (dagboek-)aantekeningen.
De lezer krijgt een goed beeld van hetgeen in die maanden in en rond de stad plaatsgreep.
Een aantal plaatsaanduidingen is voor de huidige lezer wat minder duidelijk; ter orientatie is een kaart van de toenmalige stad en vestingwerken een goed hulpmiddel. In de publicatie zijn twee kaarten gevoegd die de actuele situatie in 1588 weergeven.
De drukker heeft de destijds bij handgeschreven teksten gebruikelijke verkortingstekens in druk overgenomen. Deze vindt men ook in deze transcriptie terug.
Zie ook de publicatie van Willem van Ham in de Waterschans 1988/3
De werkgroep Jeugd laat de ‘Oude Kist’ niet alleen….
Van de bevrijding in 1944 is nog veel onverteld. Toch blijken verhalen vaak waard
In Waterschans 2023/4 is een artikel gewijd aan deze briefwisseling van de Bergse Sjannie van de Watering en haar ouders. Sjannie was als ‘bleekneusje‘ in 1946 voor enkele maanden naar Engeland ‘om aan te sterken’. Dat artikel beschrijft hoe deze briefwisseling zeventig jaar na dato alsnog opdook.
Dit is het boek dat het verhaal in de wereld bracht dat de val van de vesting in 1747 een (rechtstreeks) gevolg van verraad zou zijn. Een latere publicatie van de Bergse uitgeverij Numa Hasselman en een herdruk daarvan in 1978 door J. van Giels is hierop gebaseerd.
Het commentaar in de Waterschans van 1 december 1978 naar aanleiding van die herpublicatie wordt onder meer aangegeven “dat in het oorspronkelijke werk ‘Amor meer luimig was’ dan in de daarvan afgeleide boekjes. Dat zal de lezer beamen.
Hoofdschotel van het eerste deel is het ontstaan van contact tussen een kapitein van het garnizoen en een Franse kolonel die de vesting incognito, als burger bezoekt. Uiteindelijk wordt de kapitein tot spionage voor het Franse leger gebracht. Tussendoor verhaalt dit deel omstandig over de opbloeiende liefde tussen twee jonge vrouwen en enkele officiers van de bezetting van de vesting.
Het tweede deel is vanuit historisch oogpunt bruikbaarder. Het lijkt, gezien de vele details, samengesteld door een goed geïnformeerde schrijver. De gebeurtenissen in de stad en het Franse leger tijdens de belegering bieden een bepaald geloofwaardige beschrijving van de gebeurtenissen. In hoeverre de beweerde spionage en verraad op feiten of geruchten berusten, is niet verder nagegaan. Wel blijkt uit de beschrijving duidelijk dat de belegering systematisch werd aangepakt.
Het geheel vormt een goed leesbaar, ofschoon aanvankelijk wat langdradig, verhaal van de nog vaak besproken van de ‘onneembare’ vesting Bergen op Zoom.
Voor een breder inzicht moeten zeker publicaties van onderzoekers als Th. A. Boeree, C.G.A. Slootmans en W.A. van Ham én (elders in deze bibliotheek) zeker ook worden bezien. Verslagen van rechtstreekse betrokkenen zoals de dominees Folkers en Jansen geven een beeld vanuit de bewoners van de stad.
In Waterschans 2023 | 2 aandacht voor het vm. Oesterlab aan de Wittoucksingel door onze redacteur Henk Boot. Aanvullend op het artikel een fotorapportage van het exterieur en interieur.
Omstreeks1987 werd ter herinnering aan de middeleeuwse Gertrudiskapel op (niet helemaal) dezelfde plaats een nieuwe kapel neergezet. Deze nieuwe kapel beoogde de naam en verering van de stadspatrones sinds mensenheugenis opnieuw onder de aandacht te brengen.
De bouw was een initiatief van een kleine groep Bergenaren die zich verenigd hadden in een ‘Stichting tot herstel en behoud van de Sint Gertrudiskapel en Stadsfontein’.
Om het initiatief meer bekendheid te geven maakte Fons Gieles bijgaand boekje, waarin in het kort de geschiedenis van deze abdis van het klooster in Nijvel wordt verteld, en ook de sedert haar overlijden ontstane legenden zijn genoemd. Het boekje werd als bijlage bij het toenmalige (katholieke) kerkblad ‘De Vreugdebloem’ wijd in de stad verspreid.
Ofschoon in de Waterschans nadere en specifieker studies zijn te vinden, blijft dit boekje een aardig en toegankelijk document. Bij de digitalisering is het boekje verrijkt met enkele moderne mogelijkheden, waardoor het o.m. mogelijk is om de replica van de in 1940 verloren gegane schrijn in het Pushkin museum te Moskou te bekijken.
[button title="Haal dit boek op (pdf)" link="http://www.geschiedkundigekringboz.nl/site/wp-content/uploads/2019/11/Gertrudis-van-Nijvel.pdf" target="_blank" align="" icon="" icon_position="" color="" font_color="" size="2" full_width="" class="" download="" rel=""] [button title="Haal dit boek op (epub)" link="http://www.geschiedkundigekringboz.nl/site/wp-content/uploads/2019/11/Gertrudis-van-Nijvel-Fons-Gieles.epub" target=" _blank" align="" icon="" icon_position="" color="" font_color="" size="2" full_width="" class="" download="" rel=""]
De dochter van een oude Bergs regentenfamilie, Adriana van Overstraten, zong in 1788 de geschiedenis van haar stad Bergen op Zoom. Waar de Franse overval van 1747 nog vers in het geheugen lag, zijn daar (relatief) vele versregels aan gewijd. Daarin worden vele gruwelijke details van de plundering van de stad beschreven.
Ofschoon de tekst van het gedicht in onze ogen wat bombastisch klinkt, is het nog steeds de moeite waard om hier kennis van te nemen.
Wist u trouwens dat het voorblad van deze publicatie na de Franse Tijd in 1815 is gebruikt om het stadswapen ‘vanwege de koning’ vast te leggen? (Waterschans 2007 nr 2 pg 12)
Een facsimile van deze publicatie vindt u hier.(Delpher)
[button title="Haal dit boek op (pdf)" link="http://www.geschiedkundigekringboz.nl/site/wp-content/uploads/2018/12/Eerkrans_voor_Bergen_op_den_Zoom.pdf" target="_blank" align="" icon="" icon_position="" color="" font_color="" size="2" full_width="" class="" download="" rel=""] [button title="Haal dit boek op (epub)" link="http://www.geschiedkundigekringboz.nl/site/wp-content/uploads/2018/12/Eerkrans-voor-Bergen-op-den-Zoom-Adriana-van-Overstraten.epub" target=" _blank" align="" icon="" icon_position="" color="" font_color="" size="2" full_width="" class="" download="" rel=""]
Mejuffrouw Maria van Dierendonk was onderwijzeres aan de lagere meisjesschool in de Kloosterstraat. Op 3 juni 1943, Hemelvaartsdag. nam ze een schoolschrift om daarin haar indrukken van de spannende dagen vast te leggen ‘We gaan nog heel wat beleven’ heeft ze waarschijnlijk gedacht.
Het dagboek is geschreven in twee schoolschriften. Het eerste bevat aantekeningen over de periode 3 juni 1943 tot en met 19 Juni 1946. Uit het dagboek komt de schrijfster naar voren als een gevoelig en intelligent persoon, soms gedreven door een felle verontwaardiging. Toch worden bepaalde gebeurtenissen met ironie en humor beschreven.
In het dagboek verschijnt een groot aantal personen ten tonele, naast befaamde of beruchte geallieerde oorlogsleiders, Duitse en Italiaanse fascisten, bekende en onbekende Bergenaren.
Het dagboek bevat een schat van details over gebeurtenissen en omstandigheden van de dagen van oorlog en bevrijding. Door informatie van vooral internationaal karakter wordt de kleine historie van een Bergs gezin in een ruimer kader geplaatst. Daarom verdiende het dagboek een onverkorte uitgave om zodoende bij te dragen tot een betere kennis van een niet zo ver verleden.
NB: Het dagboek verscheen integraal in de Waterschans van 1 oktober 1984
[button title="Haal dit boek op (pdf)" link="http://www.geschiedkundigekringboz.nl/site/wp-content/uploads/2018/02/Een-Bergse-in-oorlogstijd-Dierendonk-M-van.pdf" target="_blank" align="" icon="" icon_position="" color="" font_color="" size="2" full_width="" class="" download="" rel=""]